Hoofdkwartier Lublin

De voorbereidingen voor de uitroeiïng van de Joden die woonden in het Generalgouvernement begonnen al maanden vóór de Wannsee-Konferenz (20 januari 1942). Een speciale organisatie genaamd Aktion Reinhard werd gevestigd in Lublin. Radio boodschappen tonen ons de nauwe banden tussen het hoofdkwartier in Lublin, dat geleid werd door SS- und Polizeiführer van het district Lublin, Odilo Globocnik, en het centraal bureau van de SS in Berlin. Vandaag de dag worden de gedecodeerde berichten bewaard in het Public Record Office in Kew, Engeland.

Odilo Globocnik

Nieuwjaarskaart van Globocnik

Globocnik werd geboren in Triest in 1904. In 1931 sloot hij zich aan bij de NS partij van Oostenrijk, en in 1934 van de SS. In 1936 volgde zijn aanstelling als Gauleiter van Karintië (Oostenrijk), in maart 1938 werd hij gepromoveerd tot SS-Standartenführer, en in mei van dat jaar benoemd tot Gauleiter van Wien.
Heinrich Himmler benoemde hem tot SS- und Polizeiführer für den Distrikt Lublin in november 1939.

Zijn betrekkingen met Himmler en het SS hoofdkwartier in Berlin maakten het hem mogelijk Lublin te gebruiken als basis voor anti-Joodse plannen vanaf het begin van de Duitse bezetting. Het district Lublin moest een Jodenreservaat worden.

Joden uit het Reich en de geannexeerde gebieden zouden hier moeten worden herplaatst. Dat gebeurde ook, totdat Hans Frank zijn bezwaren kenbaar maakte bij Göring, en de herplaatsingen werden stopgezet. Maar het Lublin district bleef, volgens de nazi’s, bij uitstek geschikt voor de definitieve oplossing van het “Jodenvraagstuk”.

Door Globocnik's initiatief werd het district Lublin ook een centrum van economische activiteiten van de SS, en kweekvijver voor SS-plannen om Oost-Europa in de toekomst te koloniseren. In maart 1940 werd de complete Joodse bevolking van Wieniawa overgebracht naar het getto van Lublin. Globocnik had het plan ontwikkeld om van het hele gebied van de voorstad een recreatiepark te maken voor de SS en de Duitse inwoners van Lublin. Daarom legde de SS een grote ontspanningsruimte aan Wieniawa, met onder meer twee sportvelden. Er werd een dwangarbeiderskamp aangelegd genaamd "Sportplatz Camp".

In december 1940 werd in Lublin een filiaal geopend van het Duitse bevoorradingsbedrijf DAW. Meer dan 5.000 Joodse gevangenen werden als dwangarbeiders ingezet in de DAW vestigingen in het Lipowa Straat Kamp, het Vliegveld Kamp (bij Chelmska Straat) en in Pulawy.

In maart 1941 werd het getto van Lublin officiëel in gebruik genomen.

Op 20/21 juli 1941 bezocht Himmler Globocnik in Lublin en besloot zowel het aantal ondernemingen van de SS in Lublin als de bedrijven zelf, te vergroten. Er werd een concentratiekamp gepland voor maximaal 50.000 gevangenen. Dit besluit leidde tot de bouw van het concentratiekamp Lublin, beter bekend als Majdanek.
Het trainingskamp voor SS vrijwilligers uit de Oekraïene in Trawniki maakte ook deel uit van de structuur van Aktion Reinhard.
Toen de plannen voor de Aktion Reinhard vorm begonnen te krijgen, diende de keuze voor Lublin als dekmantel voor de transporten van Joden naar het oosten. Hun verdwijning nadat ze in de vernietigingskampen waren uitgeroeid, kon worden verklaard met de mededeling dat ze verder naar het oosten waren doorgestuurd om te werken in de uitgestrekte door de nazi’s bezette gebieden in de Sovjet Unie.

De belangrijkste opdrachten voor Globocnik en zijn staf in het kader van Aktion Reinhard waren:
- de algehele planning van de deportaties en uitroeiïngsaktiviteiten tijdens de hele operatie,
- de bouw van de vernietigingskampen.
- de coördinatie van de deportatie van Joden uit de verschillende districten naar die kampen,
- het ter plaatse doden van de Joden,
- het roven van de bezittingen en kostbaarheden van de slachtoffers en de overdracht daarvan aan de betreffende autoriteiten in het Reich.

Chopin Straat 27

Het hoofdkwartier van de Aktion Reinhard was gevestigd in Lublin in de Pieradzkiego 17, in het voormalige Stefan Batory college (Lublin plattegrond van 1942). Globocnik's hoofdkwartier als SS- und Polizeiführer van het district Lublin was op een andere plaats gevestigd dan dat van de Aktion Reinhard.
Bekijk Globocnik's en Sporrenberg's staf in Lublin!

Er werd een speciaal depot gebouwd in Lublin om de enorme hoeveelheden geroofde goederen uit de vernietigingskampen op te slaan. De officiële naam van dit depot luidde Erfassungslager für beschlagnahmtes Feindvermögen. Het was gevestigd in een kolossaal gebouw van vijf verdiepingen aan de Chopin Straat 27, bij het stadscentrum. Het depot in de Chopin Straat werd beheerd door de SS-Standortverwaltung Lublin, waarover SS-Sturmbannführer Georg Wippern de leiding had.

Gedicht van Johannes R. Becher (in het Duits): Kinderschuhe aus Lublin.


Bronnen:

Arad, Yitzak: Belzec, Sobibor, Treblinka
Tregenza, Michael: Aktion Reinhard

Globocnik's Villa 2002	Aktion Reinhard Hoofdkwartier 2002	Gestapo Hoofdkwartier 2002

© ARC 2006